Kobiety i religia. Wystąpienie Jane Donnelly podczas Dni Ateizmu 2017

Jane Donnelly (Atheist Ireland)

Kobiety i religia

Jest mi niezmiernie miło, że mogę być tu dzisiaj, żeby mówić o kobietach i religii oraz o tym, jaki jest wpływ religii na życie codzienne kobiet. Dziękuję za zaproszenie do zabrania głosu.

Do Warszawy przyjeżdżam od kilku lat ponieważ Atheist Ireland uczestniczy w konferencjach OBWE Human Rights, które odbywają się każdego roku w waszym mieście i co roku poruszamy kwestię sposóbu w jaki religia podkopuje fundamentalne prawa człowieka.
W zeszłym roku w Warszawie mieliśmy też okazję przemawiać podczas demonstracji Czarny Protest na temat aborcji . Cieszę się, że mogłam dać wtedy wyraz solidarności z prowadzącymi tę kampanię w Polsce.

Wiemy, że religia ma ogromny wpływ na życie kobiet w państwach teokratycznych, ale nie dopuszczamy do siebie myśli o takim jej oddziaływaniu w zachodnich pluralistycznych państwach demokratycznych. Wydaje się nam, że kobiety mogą być traktowane jako obywatele drugiej kategorii wszędzie, ale nie w zachodnich demokracjach, a zwłaszcza nie w Unii Europejskiej.

Jednakże w Irlandii kobiety i dzieci przez dziesięciolecia cierpiały z powodu dyskryminacji i nadużyć, a wiele spośród nich zmarło z powodu religijnej ideologii, która postrzega kobiety jako elementy wyposażenia domu pełniące obowiązki domowe. W Irlandii nadal nie ma oddzielenia Kościoła od Państwa.

Nasze prawa odzwierciedlały i wiele z nich nadal odzwierciedla nauczanie Kościoła Katolickiego w odniesieniu do większości kwestii społecznych, w tym praw reprodukcyjnych.

Te prawa i nauczanie społeczne Kościoła miały i wciąż mają konsekwencje dla wszystkich kobiet, a szczególnie dla kobiet o niskich dochodach, żyjących w ubóstwie. nieletnich, niepełnosprawnych. Również tych, które starają się dopiero o azyl, nie posiadających dokumentów i z tego powodu nie mających możliwości wyjazdu za granicę w celu dokonania aborcji.

W Irlandii od lat dwudziestych XX wieku niezamężne kobiety i dziewczęta wysyłano przymusowo do domów matki i dziecka. Były to głównie samotne kobiety z biednych środowisk. Bogatsze rodziny mogły sobie pozwolić na wysyłanie swoich córek na poród do Anglii , żeby nie nosiły piętna „kobiet upadłych”.

Dzieci tychże „upadłych kobiet” były uznawane za bękarty. Nigdy nie było domu dla nieżonatych ojców. Niektóre z mieszkanek tych domów same były jeszcze dziećmi i znalazły się tam na skutek gwałtu.

W Irlandii obecnie prowadzi się dochodzenia w sprawie domów matki i dziecka takich jak np. w Tuam. Badania historyczne pokazują że w „Irlandii w 1940 r. 26 procent nieślubnych dzieci zmarło przy porodzie (w 1924 r. było to 30 procent); W Anglii i Walii liczba ta w 1939 roku wyniosła 8 procent „.
Wiele osób winą za takie t traktowanie kobiet, które zaszły w ciążę przed małżeństwem, obarcza ducha tamtego czasu, ale tamta postawa społeczna była inspirowana nauczaniem religijnym w kraju gdzie kapłani byli potężniejsi niż miejscowi parlamentarzyści.

Jest jaszcze wiele innych skandali, o których dzisiaj nie zdążę opowiedzieć. Są tak przytłaczające, że czasami trudno jest przyjąć je do wiadomości. Ale one się wydarzyły i wydarzają się nadal.

Kilka lat temu moja matka powiedziała mi, że nigdy nie była dyskryminowana w Irlandii ze względu na płeć. Wtedy jej w to nie uwierzyłam, a teraz zastanawiam się jak mogła być tak ślepa, że nie dostrzegała prawdziwych realiów życia kobiet w kraju, który tak bardzo kochała.
Mama była zagorzałą katoliczką i po latach stało się dla mnie jasne, że religia ma zdolność czynienia nas ślepymi na prawdę i powstrzymuje nas przed zadawaniem pytań i obarczaniem odpowiedzialnością sprawców tych niegodziwości.

W latach siedemdziesiątych, gdy moja mama uważała, że nigdy nie była dyskryminowana, Irlandki nie mogły robić między innymi następujących dziesięciu rzeczy:

1. Nadal pracować w służbie publicznej lub w banku po zawarciu małżeństwa.
2. Zasiadać w sądzie przysięgłych.
3. Kupować środków antykoncepcyjnych
4. Wypić drinka w pubie
5. Pobierać zasiłku na dzieci
6. Uzyskać nakazu powstrzymania się od użycia przemocy przez partnera.
7. Mieć pełni praw własności do swojego domu.
8. Odmówić uprawiania seksu z mężem.
9. Wybrać swojego miejsca stałego zameldowania.
10.Otrzymać tej samej płacy za pracę jak mężczyźni.

W 1970 roku przeciętne wynagrodzenie za godzinę pracy kobiet wynosiło pięć szylingów, podczas gdy dla mężczyzn ponad dziewięć. Tam gdzie była ustawowa płaca minimalna, stawka dla kobiety wynosiła dwie trzecie stawki dla mężczyzny.

W 1972 roku w Irlandii mąż pozwał innego mężczyznę za uwiedzenie żony. Sędzia pouczył ławę przysięgłych, aby uznała żonę za część dobytku należącą do męża i do zrekompensowania mężowi poniesionej straty, tak jak zrekompensowaliby mu stratę rasowej klaczy lub krowy.

Pokonaliśmy ten poziom dyskryminacji, dzięki wieloletniej pracy niezliczonych działaczek na rzecz praw kobiet. Ale nadal pozostaje dużo więcej do zrobienia, zanim zrównamy prawa kobiet i mężczyzn.

Konstytucja Irlandii nadal zawiera klauzulę, która mówi o nadrzędnej roli obowiązków domowych kobiety nad jej pracą zawodową

Artykuł 41.2 brzmi.

„Państwo uznaje, że poprzez wypełnianie domowych obowiązków kobieta udziela mu wsparcia, bez którego nie można by osiągnąć wspólnego dobra.
Państwo zatem stara się zapewnić, aby matki nie były zmuszone z powodu warunków ekonomicznych do angażowania się w pracę zawodową, a tym samym zaniedbania domowych obowiązków „.

Tak więc obecnie wciąż mamy w Konstytucji Irlandii artykuł, który postrzega kobiety jako mające wykonywać prace domowe, i rolę kobiet widzi w prowadzeniu domu.

Jest jeszcze artykuł 40.3.3 Konstytucji Irlandii, zwany również Ósmą Poprawką. Została ona włączona do Konstytucji w 1983 roku i stwierdza ona, że:

„Państwo uznaje prawo do życia nienarodzonego płodu i z należytym uwzględnieniem równego prawa do życia matki, gwarantuje mu w swoim prawodawstwie respektowanie, oraz – tak dalece jak jest to możliwe w praktyce – ochronę i egzekwowanie tego prawa „.

Irlandia ma jeden z najbardziej restrykcyjnych reżimów aborcyjnych na świecie.

Artykuł 40.3.3 idzie znacznie dalej i przyznaje „nienarodzonemu” równe prawo do życia jak świadomej, myślącej i czującej kobiecie.

Kilka lat temu w Genewie, Atheist Ireland uczestniczyła w wysłuchaniu Irlandii przez ONZ w ramach Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Przewodniczący Komitetu Praw Człowieka ONZ Nigel Rodley mówił o tym, czego dowiedział się o leczeniu kobiet w Irlandii. Nigel Rodley był niegdyś przewodniczącym Komitetu ONZ ds. Tortur i przez te lata zdobył rozległą wiedzę na ten temat, więc dobrze wiedział o czym mówił. Podaję co mocniejsze cytaty z jego mowy końcowej pokazujące co ideologia religijna może zrobić kobietom.

„Wciąż pozostaje wiele kwestii społecznych, które zostały poruszone przez kolegów. Pralnie sióstr Magdalenek, domy Matki i Dziecka, nadużycia w stosunku do dzieci, symfiziotomia.

„To pokaźny zbiór przypadków, który wykraczała zresztą poza badany okres i trudno sobie wyobrazić że mogłoby to być tolerowane przez jakiekolwiek państwo”.

„Nie mogę powstrzymać się od spostrzeżenia, że wszystkie te przypadki mają silny związek z najpowszechniejszym instytucjonalnym systemem wiary, który próbuje od czasu do czasu zdominować państwo”.

„Oczywiście sama delegacja była bardziej otwarta na wysłuchanie obaw kolegów dotyczącej kwestii aborcyjnej. Jest oczywiste , że kwestia podstawowego prawa do życia kobiety jako istoty ludzkiej, musi przeważać nad prawem nienarodzonego płodu, i nie pojmuję jaki system wierzeń mógłby dać pierwszeństwo temu ostatniemu przed tym pierwszym”.

„Warto zauważyć, że w roku 2013 r. sprawa została wyjaśniona. To przykre, że wyjaśnienie nie objęło prawa do zdrowia kobiety. Życie bez możliwości cieszenia się jego pełnią to nie jest coś przed wyborem czego wielu z nas musiało stanąć, a sugerowanie że niezależnie od konsekwencji zdrowotnych związanych z ciążą można być skazanym na jej kontynuowanie w celu uniknięcia sankcji karnych, jest trudne do zrozumienia. Jeszcze trudniej zrozumieć to, że w przypadku gwałtu, gdy nie ponosi się żadnej odpowiedzialności za ciążę jest się traktowanym przez prawo jak inkubator i nic więcej. To bardzo trudne dla tego komitetu do pojęcia … „

Jak dotąd jednak w tych sprawach nie ma żadnych gruntownych zmian, a kościół i państwo nadal traktują kobiety jak przedmioty i obywateli drugiej kategorii. W Irlandii aborcja i pomoc przy niej zagrożona jest karą 14 lat więzienia .

Większość gwałcicieli nie dostaje tak wysokiego wyroku .

Jeśli nigdy wcześniej nie słyszeliście o symfiziotomii, przedstawię to wam w ogólnym zarysie. Trudno jest się z taką praktyką pogodzić, jest ona wszystkim tym co ONZ określa mianem tortur – okrutnym, nieludzkim i poniżającym traktowaniem kobiet z powodów religijnej ideologii. Symfiziotomia jest operacją stosowaną podczas porodu przez irlandzkich lekarzy, polegającą na przepiłowywaniu połączeń chrzęstnych miednicy, a wykonywaną zamiast cesarskiego cięcia. Ideologia przemawiająca za jej stosowaniem oparta była na nauczaniu Kościoła Katolickiego. Jeśli kobieta miała kilka operacji cesarskiego cięcia, wówczas ze wskazań medycznych nie powinna mieć więcej dzieci, zatem była bardziej skłonna do stosowania antykoncepcji. Jedyną alternatywą było nieuprawianie nigdy więcej seksu z mężem.

Nie do pomyślenia, prawda?

Tak więc by uniknąć stosowania przez kobiety antykoncepcji, zamiast cesarskiego cięcia rozpiłowywano miednicę. Irlandia była jedynym krajem na świecie, gdzie stosowano symfiziotomię zamiast cesarskiego cięcia. Szacuje się, że co najmniej 1500 kobiet i dziewczynek, niekiedy zaledwie 14 letnich, doznało uszkodzenia miednicy przez lekarzy wierzących w rodzenie dzieci bez opamiętania. Następstwem tego jest trwałe inwalidztwo, przewlekły ból, cierpienie psychiczne i rozpad rodziny. Jak widać w Irlandii instytucjonalny system wierzeń dotknął każdego aspektu życia kobiet. Na światło dzienne wychodzą skandale za skandalami a końca ciągle nie widać. Pocieszające jest to, że wreszcie możemy prać nasze brudy publicznie. Przedtem było to ukrywane, ale teraz Irlandki nie dadzą się już uciszyć. Atheist Ireland należy do grupy organizacji pod nazwą „Koalicja na rzecz uchylenia Ósmej Poprawki”. Składa się ona z ponad osiemdziesięciu organizacji, w tym praw człowieka, organizacji feministycznych i za wyborem, związków zawodowych, organizacji zdrowotnych, organizacji pozarządowych, organizacji społecznych i wielu innych. Wszystkie organizacje członkowskie wspólnie działają w kampanii na rzecz uchylenia Ósmej Poprawki do Konstytucji Irlandzkiej. Zaledwie kilka tygodni temu komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet zalecił Irlandii zmianę artykułu 41.2 Konstytucji w celu usunięcia negatywnych określeń wynikających ze stereotypów na temat roli kobiet w domu, jak również zmianę artykułu 40.3.3 Konstytucji (zwanego Ósmą Poprawką).

Ponowił także zalecenie, aby państwo irlandzkie przeprowadziło szybkie, niezależne dochodzenia zgodne ze standardami praw człowieka w stosunku do wszystkich zarzutów dotyczących nadużyć w pralniach sióstr Magdalenek, instytucjach dziecięcych, domach matki i dziecka oraz w sprawie stosowania symfiziotomii, w celu ścigania i ukarania sprawców biorących udział w naruszeniu praw kobiet. Ponadto zażądał zapewnienia, że ​​wszystkie ofiary, które przeżyły te nadużycia uzyskają pomoc i odpowiednie odszkodowanie, oficjalne przeprosiny, zadośćuczynienie oraz dostaną pomoc lekarską.

Ireland Atheist łącznie z innymi organizacjami zgłosił do ONZ wniosek o interwencję w tej sprawie . Jak można zauważyć w zaleceniach, sprawcy tych niegodziwości wobec kobiet nigdy nie byli formalnie oskarżeni o przestępstwo. Ideologia religijna zdołała zakotwiczyć się w kulturze kraju tak bardzo, że nauczanie religijne znajduje odzwierciedlenie w prawie i polityce przez co ma wpływ na życie obywateli. Większość religii i ich nauczanie postrzegaja kobiety jako istoty gorszego gatunku. Jeżeli chce się zrozumieć, jak ideologia religijna może szkodzić kobietom i dzieciom, nie trzeba szukać daleko, wystarczy przyjrzeć się Irlandii. Działając w Atheist Ireland robimy wszystko co możliwe, aby przeciwstawić się krzywdom wynikającym z rozmaitych ideologii religijnych. Ostatnio mówiliśmy o tym podczas Zgromadzenia Obywatelskiego.

Zgromadzenie Obywatelskie zostało ustanowione przez rząd w celu przeanalizowania szeregu zagadnień, w tym kwestii dopuszczalności aborcji. Stu przedstawicieli społeczeństwa Irlandii ma za zadanie rozważyć tę sprawę oraz Ósmą Poprawkę do Konstytucji. Ich wnioski będą stanowić podstawę sprawozdań i zaleceń, które będą przekazane do parlamentu w celu dalszej debaty przez naszych posłów. Wszystkie organizacje zaproszone do zabrania głosu zostały podzielone na grupy, aby oficjalnie wypowiadać się na Zgromadzeniu Obywatelskim. Zostaliśmy umieszczeni w grupie składającej się z trzech organizacji, Kościoła Katolickiego, Kościoła Irlandii i Atheist Ireland. Dało to nam możliwość bezpośredniego zakwestionowania zasług obu Kościołów. Z naszym dorobkiem można zapoznać się na naszej stronie www. Naprawdę ważne jest, aby przy każdej możliwej okazji przeciwstawiać się wpływowi jaki religie mają na życie kobiet.

Inną dziedziną, nad którą pracujemy to edukacja seksualna w szkołach. Atheist Ireland będzie nadal podważać wpływ Kościoła Katolickiego i innych religii na prawa reprodukcyjne kobiet. W tym celu działamy w kraju i na forum międzynarodowym. Z niecierpliwością oczekujemy na nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi, takimi jak wasza, która prowadzi kampanię mającą na celu zagwarantowanie, żeby żadna religia nie miała władzy nad życiem kobiet i dzieci.

Jane Donnelly (Atheist Ireland)

Wystąpienie miało miejsce podczas Dni Ateizmu 2017  w bloku tematycznym „O wolność decydowania o swoim życiu. Wolność od religii a prawa kobiet, LGBTQ” w panelu „Przebudzenie kobiet. Nowa walka o prawa reprodukcyjne)