Centrum Nauki Kopernik prezentuje cykl wykładów i spotkań z naukowcami. Od 11 stycznia 2017 roku zaprasza na intelektualny spacer – Drogi do Życia. Przewodnikami będą biolodzy i medycy. Pokażą, w jaki sposób biologia i medycyna poznają i zmieniają świat.
Geny i medycyna, komórki macierzyste, terapie nowotworowe, regeneracja przerwanego rdzenia kręgowego – o tym miedzy innymi będą mówić, dzieląc się wiedzą o rezultatach badań i najnowszych osiągnięciach. Wykładom towarzyszy kawiarnia naukowa – miejsce do nieformalnych spotkań i rozmów bezpośrednich.
– Chcemy podkreślić, że obecny cykl „Drogi do Życia”, tak jak poprzedni, jest autorskim pomysłem i dziełem podziwianego przez nas naukowca. „Plan podróży” przygotowała biofizyk, genetyk i członkini Rady Programowej Centrum Nauki Kopernik, prof. Magdalena Fikus. To zaszczyt współtworzyć wydarzenie z Panią Profesor. Razem z zespołem Kopernika wypracowaliśmy ostateczny skład zaproszonych naukowców oraz opowieść, która spina wszystkie ich wykłady. Nauka kształtuje naszą przyszłość, ale też pomaga rozwiązywać problemy teraźniejsze. – informuje na swojej stronie CNK – Warto posłuchać tych, którzy opowiedzą jak…
Przed każdym wykładem aktualności ze świata nauki: „Co nowego w mikroświecie” – prof. Magdalena Fikus.
25 stycznia, godz. 19.00
JAK POWSTAJE NOWOTWÓR? Janusz Siedlecki
Choroba nowotworowa jest wynikiem zmian w materiale genetycznym. Modyfikacje zachodzą w wielu genach, a kodowane przez uszkodzone geny nieprawidłowe produkty białkowe zaburzają wiele procesów, co prowadzi do utraty homeostazy komórki. Trzeba sobie zdawać sprawę z faktu, że zjawisko, które ogólnie nosi nazwę choroby nowotworowej to w gruncie rzeczy około 250 różnych jednostek chorobowych i praktycznie każda z nich ma swój odrębny schemat zmian molekularnych prowadzących od fenotypu prawidłowego do nowotworowego. Te zmiany mają bezpośredni wpływ na przebieg najważniejszych komórkowych procesów takich jak wzrost, podział, różnicowanie i śmierć. Proces transformacji (zwany też kancerogenezą) cechuje zwykle długi okres utajenia. Dalszy rozwój nowotworu jest wynikiem unaczynienia i zdolności do przemieszczania się w inne regiony organizmu. Okres „wylęgania się choroby” liczy zwykle od 10 do nawet 30 lat. Dopiero wówczas choroba jest wykrywalna dostępnymi dzisiaj środkami technicznymi. Zbyt późne wykrycie choroby obniża szansę na skuteczne wyleczenie i staje się przyczyną skomplikowanej i kosztownej terapii.
Prof. Janusz Siedlecki – z wykształcenia chemik. Pracownik Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie. Kierownik Zakładu Onkologii Molekularnej i Translacyjnej. Prowadzi badania nad molekularną patogenezą nowotworów szczególnie czerniaka, mięsaków tkanek miękkich, raka piersi i nerki. Badał mechanizmy działania i rolę biologiczna polimeraz DNA. Specjalista w zakresie diagnostyki molekularnej chorób nowotworowych.
ANALIZA KLINICZNA CHOROBY NOWOTWOROWEJ W BADANIACH NAD ISTOTĄ NOWOTWORÓW, Cezary Szczylik
Historia badań nad rakiem ściśle wiąże się z uważnością obserwacji klinicznych. Śledzenie przebiegu klinicznego, analiza zachorowalności wśród członków rodziny chorych (także wiele pokoleń wstecz) i ocena dynamiki choroby są pomocne w wychwyceniu pewnych wspólnych cech tej choroby, a dalej – poszukiwaniu biologicznych i molekularnych przyczyn powstania choroby nowotworowej. Szczególną rolę w historii badań nad rakiem odegrały studia kliniczne nowotworów dziedzicznych. Jednym z nich jest zespół von Hippel-Lindau. U pacjentów dotkniętych tą chorobą rozwijają się nowotwory różnych tkanek, a w szczególności nerki. W 1979 roku analiza zaburzeń chromosomalnych w jednej z rodzin pozwoliła ustalić ich przyczynę. Obserwacje te skłoniły do poszukiwania podobnych zmian u chorych ze sporadycznymi nowotworami nerki. Prowadzone analizy potwierdziły, iż przyczyną powstania raka nerki u blisko 90% pacjentów były podobne zaburzenia w obrębie konkretnego chromosomu. Dalej już poszło szybko i w 1993 roku zlokalizowano gen nazwany od nazwisk pierwszych badaczy genem von Hippel-Lindau (VHL). Kolejnym etapem i konsekwencją było poszukiwanie czynników, które mogłyby hamować aktywność nieprawidłowego genu, co doprowadziło do odkrycia nowej generacji leków tzw. drobnocząsteczkowych inhibitorów kinaz. Zastosowano je po raz pierwszy w 2007 roku z sukcesem, powodując wydłużenie czasu przeżycia chorych z rozsianą postacią tego nowotworu. Warto przy tym zaznaczyć iż gen VHL i zaburzenie jego funkcji są przyczyną neoangiogenezy, fenomenu wzrastania naczyń krwionośnych do guza nowotworowego. Stosowanie leków anty VHL jest tylko jednym z elementów terapii przeciwnowotworowej. Już dziś dzięki podobnym badaniom stosujemy leki rewitalizujące aktywność układu odpornościowego, atakujące mechanizmy niepohamowanego namnażania się komórek nowotworowych. Współcześnie prowadzone międzynarodowe badanie analizy genomu nowotworów z pewnością przyśpieszy rozwój skutecznego leczenia choroby nowotworowej.
Prof. Cezary Szczylik – lekarz onkolog i hematolog. Kierownik Kliniki Onkologii w Wojskowym Instytucie Medycznym. Pionier w zakresie przeszczepu szpiku kostnego. Bada możliwości leczenia guzów przerzutowych w terapii raka wątroby oraz mechanizmy immunoterapii w nowotworze nerki.
WSTĘP WOLNY
27.12.2016, oprac. Justyna Grabowska (FKŁ)
ŻRÓDŁO: Centrun Nauki Kopernik, www.kopernik.org.pl
ilustracja: CNK
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.