
Przedstawiciele Fundacji im. Kazimierza Łyszczyńskiego na zaproszenie organizatorów wzięli udział w
III Kongresie EUMANS, który odbył się w Parlamanecie Europejskim w dniu 6.03. br. W kolejnych
dniach 7-8.03. odbyło się Zgromadzenie Ogólne EUMANS w budynku Wolnego Uniwersytetu w
Brukseli.
EUMANS to ogólnoeuropejski oddolny ruch obywatelski na rzecz demokracji i zrównoważonego
rozwoju. Ruch opiera się na przekonaniu, że udział obywateli w kształtowaniu polityki
ponadnarodowej, krajowej i lokalnej nie może i nie powinien być ograniczony do udziału w
wyborach.
Podczas gdy partie polityczne skupiają się na reelekcji, obywatele stają się świadkami wzrostu
autorytarnych reżimów, ignorowania kryzysu klimatycznego i odmawiania obywatelom praw
podstawowych. EUMANS dąży do zmiany tej sytuacji.
Założycielem i prezesem Eumans, jest Marco Cappato, b. MEP, skarbnik Stowarzyszenia im. Luca
Coscioni i współzałożyciel stowarzyszenia Nauka dla Demokracji oraz Światowego Kongresu Wolności
Badań Naukowych. Marco Cappato jest także promotorem kampanii na rzecz legalnej eutanazji.
Organizował on akcje obywatelskiego nieposłuszeństwa, stawiając czoła zatrzymaniom i
aresztowaniom obywateli i doprowadzając do dekryminalizacji wspomaganego medycznie
samobójstwa we Włoszech.
EUMANS w 2024 r. zainicjowało petycję do PE w sprawie włączenia prawa do medycznie
wspomaganej śmierci do Karty Praw Podstawowych UE. Fundacja im. Kazimierza Łyszczyńskiego brała
udział w tworzeniu tej petycji i jest jej sygnatariuszem. Panel w sprawie prawa do eutanazji i
wspomaganego samobójstwa pokazał sytuację prawną w UE, gdzie państwa z zalegalizowanym
prawem do godnej śmierci nadal są w mniejszości, natomiast Węgry kryminalizują nawet
pomocnictwo exterytorialne.
Ponadto wśród tematów paneli znalazły się inne kwestie szczegółowe, np. prawa do aborcji, ekologii
czy obronności, jednak wszystkie one były powiązane wspólnym wątkiem konieczności wzmocnienia
demokracji przedstawicielskiej przez demokrację partycypacyjną opartą na zaangażowaniu obywateli.
Jednym z bardzo istotnych elementów mechanizmów demokratycznych jest Europejski Trybunał
Praw Człowieka, który stoi na straży praw człowieka. Niestety jego wyroki nie są wykonywane przez
rządy niektórych krajów, w tym Polskę. EUMANS wzywają do wsparcia przez obywateli ETPC.
Bardzo interesujący był panel poświęcony sztucznej inteligencji, a konkretnie projektowi rozwoju
obywatelskiej sztucznej inteligencji (CAI – Civic Artificial Intelligence), , godnej zaufania i zgodnej z
wartościami i prawem UE. Chodzi o wspieranie tworzenia systemów sztucznej inteligencji, które
realizują interes publiczny i wzmacniają pozycję obywateli, a u ich podstaw leży demokracja
europejska.
W podsumowaniu należy stwierdzić, że III Kongres EUMANS poruszał bardzo istotne sprawy z punktu
widzenia interesu obywateli UE, proponując konkretne rozwiązania inicjatywy, mające na celu
wzmocnienie zaangażowania i wpływu obywateli na tworzenie
Nina Sankari